GAYRİMENKUL SATIŞ VAADİ SÖZLEŞMESİ

(Adana Ekspres Gazetesinin 15/04/2006 tarihli sayısında yayınlanmıştır)
Sayı olarak az da olsa bazı vatandaşlarımız taşınmazlarını satmak için önce Notere gidilmesi ve  Noterde satış vaadi düzenlenmesinden  sonra  Tapuda işlem yapılması gerektiğini düşünmektedirler.Ancak bu doğru değildir.Tapuda kayıtlı taşınmazların satış işlemi sadece Tapu Sicil Müdürlüklerince yapılmaktadır.Noterlerde satış vaadi sözleşmesi düzenlenebilir.
Satış Vaadi, İlerideki bir tarihte taşınmazın satışının vaad edilmesidir.Satış vaadi,taşınmazın kesin satışı demek olmayıp,satışı yapma taahhüdüdür.Lehine satış vaadi sözleşmesi bulunan bu sözleşmeye istinaden Tapu Sicil Müdürlüğünden söz konusu taşınmazın adına tesçilini isteyemez.Ancak Tapuya şerh edilmesini talep edebilir.Satış vaadi sözleşmesinin tanziminden sonra beş yıllık süre geçmiş olsa dahi söz konusu satış vaadi sözleşmesi tapuya şerh edilebilir.
Şerhi taşınmaz  sahibi veya satış vaadi lehdarı talep edebilir. Sözleşmede yazılı bedeli ile,taşınmazın bildirilen emlak emlak vergisi beyan değerinden yüksek olanından binde 5.4 oranında tapu harcı ve Döner Sermaye ücreti lehine satış vaad edilenden tahsil edilir.
Satış vaadi sözleşmesi ile vekaletname birlikte düzenlenebilir. Satış vaadi şerhi bulunan taşınmaz,satış vaadi lehdarının izni olmadan yapılabilir.
İleride kurulacak kat mülkiyeti veya kat irtifakı tesisinden sonra oluşacak bağımsız bölümlere ilişkin satış vaadi sözleşmesi yapılabilir ve tapu kütüğüne şerh edilebilir.Halen muris adına kayıtlı taşınmaz mirasçılar adına tescil edilmemiş olsa dahi satış vaadi sözleşmesi yapılabilir ve tapuya şerh edilebilir.
Satış vaadi sahibi ,bu hakkını devredebilir.Ancak satış vaadinin vaadi mümkün ise de bunun tapu kütüğüne şerhi mümkün değildir.Taşınmaz sahibi taşınmazını ikinci kez başka bir kişi lehine sözleşme düzenler ise,tapuya ilk tarihli satış vaadi sözleşmesi şerh edilir.Satış vaadi sözleşmesi ve vekaletname birlikte tanzim edilmiş ise,sözleşmeden sonra vekaletnamedeki vekil azil edilirse,yapılan sözleşme geçerlidir ve tapu kütüğüne şerh edilebilir.
Taşınmazın hacizli,tedbirli veya ipotekli olması satış vaadi sözleşmesinin tapu kütüğüne şerh edilmesine engel değildir.Satış vaadi şerhi taşınmazın devrine engel değildir.Taşınmaz sahibi alıcının kabul etmesi ile söz konusu taşınmazı satar ise,satış işleminden sonra yapılan satış işlemi satış vaadi sahibine Tapu Dairesince sildirilir.
Taşınmaz sahibi,vaat ettiği taşınmazı  satış vaadi hakkı sahibinin talebine istinaden Tapuda devir etmez ise, satış vaadi sahibi Mahkemeye başvurarak satış vaadine konu taşınmazın adına tesçiline karar verilmesini isteyebilir.Alınacak karar gereğince hükmen tescil yapılır.
Tapudaki satış vaadi şerhi,şerh tarihinden beş yıl geçmekle taşınmaz sahibinin talebi ile tapu kütüğünden silinir.

Mehmet TEMEL
Seyhan 3.Bölge Tapu Sicil Müdürü
Lisanslı Gayrimenkul Değerleme Uzmanı