Yabancı Uyruklulara Taşınmaz Satışı – Mehmet TEMEL

Yabancı  uyrukluların Türkiye’de taşınmaz alıp alamayacağı, alırsa ne miktar ya da hangi koşullarda alacağı, üzerinde çok spekülasyon ve yasal düzenleme yapılan bir konudur…

Hemen belirtmek gerekirse yapılan yasal düzenlemeyle artık bu konu üzerindeki birçok tartışmalı noktaya son verilmiştir. 2644 Sayılı Tapu Yasası’nın 35. maddesinde değişiklik yapan 6302 sayılı Yasa, 18.05.2012 günlü Resmi Gazete’de yayınlanıp yürürlüğe girerek bu konudaki birçok soruyu yanıtlamıştır.
Bir kez, yeni düzenlemeyle “karşılıklık koşulu” kaldırılmıştır. Böylece, yasal sınırlamalara uymak kaydıyla dünyada 183 ülkenin yurttaşları Türkiye’de taşınmaz edinme hakkına sahip olmuştur.
Bu yeni yapılanma üzerine bu konudaki bazı konularda ilgililerin bilgilendirilmesi bir zorunluluk olarak kendisini dayatmıştır. Dolayısıyla bu yazıda konunun hukuksal boyutlarını detaylı biçimde  ele almak yerine, “yabancı gerçek kişiler”in taşınmaz edinmeleri sırasında (yabancı şirketler başka bir yazının konusu olacaktır)  tapu dairelerinde karşılaşacakları prosedürle işlem sürecinin nasıl işlediğini açıklamak amaçlanmıştır.
Bir yabancı gerçek kişi bir taşınmaz satın almak istediğinde öncelikle şu noktalara dikkat etmesi gerekmektedir:
1) Yeni yasal değişiklikle yabancıların taşınmaz edinimi için, taşınmazın imar planı dahilinde olması ve köyde olmaması gibi sınırlamalar kaldırılmıştır;
2) Artık, Yunan uyruklular da  kıyı ve sınır illeri dışında olmak kaydıyla (Türk asıllı olanlar hariç) Türkiye’de taşınmaz edinebileceklerdir;
3) KKTC vatandaşları, Türk vatandaşlarına tanınan haklardan aynen yararlandıkları için yabancılara uygulanan yasal kısıtlayıcı hükümlerden muaftırlar;
4) Türk ve yabancı uyruklu olanlar ise Türkiye’deki işlemleri bakımından T.C uyruklu kabul edildiklerinden, tapu işlemlerinde T.C uyruğu esas alınarak işlem yapılacak ve hiçbir sınırlamaya tabii tutulmayacaklardır;
5) Yeni yasal değişiklikle doğumu dolayısıyla Türk vatandaşı olan, ancak izinle Türk Vatandaşlığını kaybedenler ve kendileri gibi işlem gören çocukları da  tapuda taşınmaz edinimi yönünden  aynen Türk vatandaşları gibi işlem göreceklerdir. (Burada belirtilmesi gereken uygulamadaki önemli değişiklik,  daha önceki uygulamalarda tapu işlemleri sırasında istemde bulunan bu kişilerden vatandaşlığını kazandıkları ülkenin kimlik kartı veya pasaportu yanında 4112 sayılı yasa ile verilen belge “Pembe Kart” veya 5203 sayılı yasa ile verilen belge “Mavi Kart”‘ın Tapu Müdürlüğüne  verilmesi zorunluluğu kaldırılmıştır. Bunun yerine nüfus kayıt örneği ya da tapu müdürlüğünce MERNİS sisteminden alınacak belgeyle tapu işlemi yapılabilecektir.)
6)  Yabancılara satışı yapılacak taşınmaz, askeri yasak bölgeler, askeri güvenlik bölgeleri ve stratejik bölgeler içerisinde olmayacaktır. Yabancı kişinin taşınmaz satın almak için bir tapu müdürlüğüne başvurması haline bu husus tapu müdürlüğünce Genelkurmay Başkanlığı’nca yetkilendirilen komutanlığa sorulacak ve alınan yanıta göre işleme yön verilecektir;
7) Edinimine izin verilen sınır, ülke vatandaşlarının satın alma taleplerinde ise edinilmek istenilen taşınmazın kendi ülkelerine sınır illerimizden olamaması gerekmektedir;
8) Yabancı uyruklu gerçek kişilerin edindikleri taşınmazlarla, bağımsız ve sürekli nitelikteki sınırlı aynî hakların toplam alanı özel mülkiyete konu ilçe yüzölçümünün yüzde onunu ve kişi başına ülke genelinde otuz hektarı geçemeyecektir;
9) Yabancıların taşınmaz ediniminde, taşınmazların niteliği yönünden herhangi bir sınırlama bulunmamaktadır. Satın alabileceği 30 hektarın tamamını tarla ,mesken, işyeri veya arsa olabilecektir.
10) Kat mülkiyeti veya kat irtifakı tesisli Mesken veya işyerlerinde, Mesken veya işyerlerinin yüzölçümleri değil, bu bağımsız bölümlerin arsa paylarına düşen arsa miktarları esas alınacaktır.
11) Satın alınan taşınmaz üzerinde bir yapı bulunmaması halinde (arsa, tarla vb.) alıcı, edinim tarihinden itibaren iki yıl içerisinde taşınmaza ilişkin bir proje geliştirip ilgili bakanlığa onaylatmak zorundadır. İlgili bakanlıkça başlama ve bitirme süresi belirlenerek onaylanan söz konusu projenin, tapu kütüğündeki beyanlar hanesine kaydedilmek üzere taşınmazın bulunduğu tapu müdürlüğüne gönderilmesi gerekmektedir. Tersi durumda Maliye Bakanlığı’nca taşınmazın tasfiyesine gidilir.
Güzel günler dileğiyle…